Waar staan we op financieel gebied
De Jaarstukken 2024 sluiten af met een positief saldo van € 4,1 miljoen. In de 4e kwartaalbrief 2024 werd nog een positief saldo van € 0,9 miljoen verwacht. Uiteindelijk is het saldo € 3,2 miljoen positiever dan verwacht.
Belangrijkste oorzaken voor het oplopen van het positieve saldo zijn:
Lagere uitgaven binnen het programma Sociaal (€ 1,2 miljoen)
De uitgaven aan de jeugdzorg zijn € 0,4 miljoen lager dan verwacht. De bijdrage aan Pantar is lager door het afnemen van de Diemense werkpopulatie. Door het toerekenen van kosten naar specifieke uitkeringen is een voordeel ontstaan.
Binnen het programma Inkomen en armoede is een positief resultaat van € 1 miljoen.
Oorzaak hiervan zijn lagere kosten voor het armoedebeleid, minder uitgaven aan bijstand, en lagere kosten voor de opvang van ontheemden. Door extra inzet op terugvordering en verhaal van uitkeringen hebben we meer inkomsten dan verwacht.
Vanuit het Rijk ontvingen we in december nog extra gelden, totaal € 0,5 miljoen.
En tenslotte zijn er nog de over te hevelen budgetten. Dit betreft werkzaamheden die in 2024 niet volledig afgerond konden worden. Voorstel is € 1,1 miljoen over te hevelen naar 2025 zodat we deze werkzaamheden alsnog in 2025 kunnen uitvoeren.
Onderstaand het overzicht met de over te hevelen / te reserveren voorstellen:
Programma | Omschrijving | Budget |
|---|---|---|
Sociaal | Hervormingsagenda Jeugd | 100 |
Gezond in de Stad (GIDS gelden) | 62 | |
Ondertussengroep inburgering | 65 | |
Implementatiebudget Maatschappelijke Opvang Beschermd Wonen | 30 | |
Subsidie Versterken Maatschappelijke Sector | 146 | |
Van Groot naar Beter | 15 | |
Onderwijs | Exploitatiekosten voor "Het Atelier" | 74 |
Gebiedsontwikkeling | Omgevingsplan | 75 |
Geluidsadviezen woningbouwprojecten | 21 | |
Leefomgeving & klimaat | Restant klimaatbudget reserveren in Reserve Duurzaamheid | 360 |
Samenbesturen | Programma Voor en met Diemen | 65 |
Voorbereiding Diemen 800 jaar | 66 | |
Samenlevingsopbouw Holland Park | 40 | |
Totaal over te hevelen budgetten | 1.119 | |
Ondanks dat de capaciteit van onze organisatie ook in 2024 onder druk stond hebben we veel van onze ambities gerealiseerd. Ook zien we optimisme in de planningen terug. Soms is de doorlooptijd van projecten net iets langer dan vooraf verwacht. De oorzaken daarvan zijn verschillend maar leiden er uiteindelijk toe dat we enkele ambities pas in 2025 kunnen afronden (zie de overhevelingen). Veruit de meeste ambities zijn wel gerealiseerd.
Aan het einde van dit hoofdstuk is een overzicht opgenomen hoe het resultaat tot stand is gekomen. Het overzicht geeft inzicht in de grootste afwijkingen. Verderop in de jaarstukken is per programma een gedetailleerde analyse terug te vinden.
De regelgeving schrijft voor dat het rekeningresultaat bestaat uit een resultaat voor verrekening met de reserves en een resultaat na verrekening met de reserves. Deze opbouw ziet er als volgt uit:
Saldo van baten en lasten | Begroting 2024 | Begroting 2024 | Realisatie 2024 |
|---|---|---|---|
Totaal baten | 106.947 | 117.064 | 118.833 |
Totaal lasten | -108.053 | -115.251 | -113.488 |
Saldo voor verrekening met reserves | -1.106 | 1.812 | 5.345 |
Onttrekkingen uit reserves | 403 | 6.063 | 5.809 |
Dotaties aan reserves | -172 | -6.997 | -7.065 |
Mutaties reserves | 231 | -934 | -1.256 |
Saldo van baten en lasten | -876 | 880 | 4.089 |
Wij stellen voor het positieve resultaat van € 4 miljoen conform bestaand beleid in de Algemene Reserve te storten.
In 2025 vragen we via de kwartaalbrieven de over te hevelen budgetten aan. Pas als blijkt dat er geen nieuw incidenteel budget is en er voldoende capaciteit is om de taak uit te voeren nemen we de overheveling in 2025 op. Zodoende voorkomen we dat de overhevelingen opstapelen.
In 2025 verrekenen we de overheveling wederom met de Algemene Reserve. Zodoende hebben de overhevelingen niet opnieuw invloed op het rekeningresultaat in 2025.
Rechtmatigheidsverantwoording
Het college van burgemeester en wethouders legt vanaf 2023 zelf de verantwoording over de rechtmatigheid af. De raad heeft de verantwoordingsgrens bepaald op 2% van de totale lasten inclusief de dotaties aan de reserves. De verantwoordingsgrens is daarmee bepaald op € 2,4 miljoen.
In 2024 rapporteren we een totaal aan afwijkingen van € 2,5 miljoen. De door ons geconstateerde afwijkingen overschrijden de verantwoordingsgrens.
De rapportagegrens voor de toelichting van de geconstateerde afwijkingen is € 100.000. In de paragraaf Bedrijfsvoering zijn de afwijkingen toegelicht.
Reservepositie
De verrekeningen met de reserves zijn het gevolg van de in december 2023 vastgestelde "Nota reserves en voorzieningen 2023". In die nota hebben we vastgelegd dat het op peil brengen van de voorzieningen direct kan door verrekening met de daarvoor aangewezen reserves. Dergelijke mutaties hebben nu geen invloed meer op het rekeningsaldo en hoeven niet apart ter besluitvorming worden voorgelegd.
Gelijktijdig met de jaarstukken wordt het Meerjarenperspectief grondzaken 2024 ter vaststelling voorgelegd. Hierin staan de verrekeningen met de Reserve en Voorziening Grondzaken nader toegelicht.
Financieel beleid is het saldo van de jaarrekening te storten in de Algemene reserve. Hierdoor neemt het weerstandsvermogen verder toe.
Algemene reserve / weerstandsvermogen
Onderstaand de stand van de Algemene reserve per 31 december 2024.
Ontwikkeling Weerstandsvermogen | |
|---|---|
Algemene reserve | |
- stand per 1 januari 2024 | 29.632 |
- mutaties | 1.047 |
Stand per 31 december 2024 | 30.679 |
Reserve grondzaken | |
- stand per 1 januari 2024 | 11.617 |
- mutaties | 4.472 |
Stand per 31 december 2024 | 16.089 |
Saldo Jaarrekening 2024 | 4.089 |
Stand na vaststelling Jaarstukken 2024 | 50.857 |
De ratio voor het incidentele weerstandsvermogen is 'Uitstekend'. |
De Algemene reserve is in 2024 verder toegenomen waardoor de weerstandscapaciteit is vergroot. Voor de lopende grondexploitaties waar we verliezen verwachten, is de 'Voorziening Verlies Grondzaken' aangevuld vanuit de Reserve grondzaken.
Het woningtekort is groot en de ambitie voor meer sociale woningen met de beperkte grond die aanwezig is, zijn risico’s voor nieuwe grondexploitaties.
We leven in economisch onzekere tijden. De ontwikkelingen op wereldniveau (oorlog Oekraïne en verhogen invoerbelasting Amerika) hebben groot effect op de prijzen voor grondstoffen en energie. Al deze ontwikkelingen hebben een negatieve invloed op onze grondexploitaties. Voor het opvangen van negatieve resultaten zijn we verplicht een voorziening aan te leggen (Voorziening Verlies Grondzaken). Om de Voorziening Verlies Grondzaken op het gewenste niveau te houden verrekenen we met de reserve Grondzaken. De reserve Grondzaken is goed gevuld. Daarmee zijn we in staat negatieve ontwikkelingen op te vangen.
De ratio voor het structurele weerstandsvermogen is 'Voldoende'. |
De herverdeling van het Gemeentefonds heeft voor Diemen grote negatieve gevolgen. Het nu geprognosticeerde nadeel is op basis van de informatie uit de Meicirculaire 2024 en bedraagt € 3,2 miljoen structureel. Verwachting is dat de compensatieregeling vanaf 2027 wordt afgebouwd. Vooralsnog is het jaarlijkse maximale negatieve effect op € 15 per inwoner ingeschat. Dit is ongeveer € 0,5 miljoen per jaar. Dit is er mede reden voor dat we in 2024 met een besparings- en ombuigingstraject zijn gestart. De mogelijke besparingen en ombuigingen worden tegelijkertijd met de Kadernota 2026 aan de raad aangeboden.
Conclusie
2024 kunnen we financieel gezien positief afsluiten. Door het storten van het positieve rekeningsaldo in de algemene reserve verbetert onze algemene reservepositie. Deze goede reservepositie geeft ons in de toekomst enig comfort, zeker gezien de financiële risico's die zich vanaf 2026 voor gaan doen.
Verklaring van het resultaat
Onderstaand een overzicht van de belangrijkste afwijkingen die zich sinds de 4e kwartaalbrief 2024 hebben voorgedaan. Verderop in de jaarrekening vindt u per programma een overzicht van afwijkingen met toelichting.
Verwachte saldo in 4e kwartaalbrief 2024 | 880 | |
|---|---|---|
Sociaal | ||
Jeugdzorg | Ten opzichte van de begroting hebben wij in 2024 € 430.000 minder besteed aan jeugdhulp. De lagere besteding zien wij terug op verschillende onderdelen binnen het jeugdhulpbudget: | 430 |
Hervormingsagenda | In 2024 is voor de hervormingsagenda € 160.000 beschikbaar gesteld. Door de krapte op de arbeidsmarkt is € 100.000 niet besteed. Omdat de hervormingsagenda doorloopt in 2025, stellen wij voor dit bedrag in 2025 wederom beschikbaar te stellen. | 100 |
Subsidies | Het voordeel wordt voor een deel veroorzaakt door dekking vanuit speifieke uitkeringen, terugvorderingen die betrekking hebben op 2023 en een aantal subsidies die lager zijn uitgevallen dan wij hadden voorzien. | 147 |
Specifieke uikeringen | Wij hebben dit jaar per saldo € 95.000 aan SPUK-middelen niet besteed. Deze middelen verwachten we in 2025 te besteden. De specifieke uitkeringen waar het om gaat zijn, Inburgering, Leerroutes en Preventieakkoord. | 95 |
GIDS-gelden | In 2024 is gewerkt aan de uitvoering van ambities zoals uit de integrale beleidsnota sociaal domein en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Vitaal ouder worden en het actieplan eenzaamheid zijn daar onderdeel van. In 2024 zijn gesprekken gestart om hiervoor een aanbod van vrijwilligersvervoer mogelijk te maken in Diemen. Dit traject heeft langer geduurd dan verwacht. Hierdoor hebben wij van het budget van € 115.000, € 62.000 niet besteed. | 62 |
WSW | De uitvoerder van de Sociale Werkvoorziening, ontvangt een subsidie van de gemeente Diemen. De subsidiebijdrage is gebaseerd op een schatting van de sociale werkpopulatie en het is een bijdrage aan de loonkosten. De sociale werkpopulatie loopt af (sterfhuisconstructie), de afloop ervan is moeilijk in te schatten. | 216 |
Ondertussengroep inburgering | Er is nog een groep inburgeraars die onder de oude wet inburgering valt. Een deel van deze “oude” groep is nog niet klaar met de oude inburgering. | 65 |
Implementatiebudget Maatschappelijke Opvang Beschermd Wonen | Vanuit de centrumgemeente Amsterdam ontvingen wij € 30.000 implementatiebudget voor de doordecentralisatie van de Maatschappelijke opvang en Beschermd wonen (MOBW). Dit budget is in het vierde kwartaal van 2024 ontvangen en nog niet besteed. | 30 |
Versterken Maatschappelijke Sector | In 2024 ontvingen wij van de Provincie Noord-Holland een subsidie van € 80.000 voor het versterken van de maatschappelijke sector. De vaststelling en financiële verantwoording van de subside vindt plaats in 2025, waarna er een gedeeltelijke terugbetaling zal plaatsvinden. | 70 |
Van Groot naar Beter | In 2024 is budget voor de Van Groot Naar Beter regeling van € 20.000 toegekend. Hiervan is € 5.000 uitgegeven. In het voorjaar van 2025 wordt de regeling geëvalueerd. We verwachten dat er door de extra aandacht meer aanvragen worden ingediend. | 15 |
Inkomen en armoede | ||
Armoedebeleid | Steunimpuls | 338 |
Bijstandsverlening | In de begroting zijn de bijstandslasten begroot op € 8 miljoen. De werkelijke bijstandslasten bedragen € 7,8 miljoen. € 60.000 was begroot voor een | 196 |
Opvang ontheemden | Dit effect van € 130.000 wordt voornamelijk veroorzaakt door de lagere kosten voor kwijtschelding en leefgeld bestemd voor ontheemden. | 130 |
Verhaal en terugvordering bijstand | Het voordeel van € 338.000 betreft ten onrechte verstrekte bijstandsuitkeringen. | 338 |
Vrije tijd | ||
Meerkosten energie openbare zwembaden | Deze specifieke uitkering voor 2023 is € 174.000 lager vastgesteld, dan waar wij rekening mee hebben gehouden. Het Rijk is van mening dat de gemeente niet heeft voldaan aan de verduurzamingscritaria. Inmiddels hebben wij tegen deze beslissing bezwaar aangetekend. | -174 |
Onderwijs | ||
Zomerscholen | In de lijn van 2023 zien de onderwijsinstellingen geen mogelijkheid om een zomerschool te organiseren of om daar een rol in te spelen. Aanbod aan de scholen blijft staan maar alleen als er daadwerkelijk een behoefte is en dat lijkt niet het geval. | 48 |
'Exploitatiekosten "Het Atelier" | De exploitatiekosten voor Het Atelier zijn in 2024 niet uitbetaald aan het schoolbestuur, omdat wij nog in gesprek zijn over de exacte hoogte. Wij verwachten dit in 2025 af te ronden. Daarom stellen wij voor dit budget wederom beschikbaar te stellen in 2025. | 74 |
Gebiedsontwikkeling | ||
'Omgevingsplan | In de meicirculaire is een bedrag van € 115.000 ontvangen vanuit het rijk, voor de implementatie van de Omgevingswet. Dit is opgenomen in het budget voor het opstellen van het omgevingsplan. Van dit budget is € 75.000 nog niet uitgegeven. Aangezien het opstellen van het omgevingsplan een langlopend traject is, stellen we voor dit bedrag over het hevelen naar 2025. | 75 |
'Geluidsadvisering | Via de 3e kwartaalbrief 2024 is een budget van € 45.000 euro beschikbaar gesteld voor het inhuren van een adviseur ten behoeve van het beoordelen van geluidonderzoeken en geluidmaatregelen bij woningbouwprojecten (o.a. Holland Park, Buitenlust en Harmonielaan). Een deel van dit budget is benut in 2024. Ook in 2025 is de inzet van deze adviseur noodzakelijk. Daarom wordt voorgesteld om het resterende budget van € 21.000 euro over te hevelen naar 2025.. | 21 |
'Huuropbrengsten / erfpacht | De opbrengsten voor huur en erfpachten zijn structureel hoger dan begroot. Bij de programmabegroting 2025 en verder is dit reeds aangepast. | 115 |
Leefomgeving en klimaat | ||
Werken voor Derden | Er zijn extra werkzaamheden voor derden uitgevoerd waardoor de kosten hoger zijn dan begroot. Deze worden doorbelast aan de nutsbedrijven (zie baten) | 40 |
'Groenvoorziening | De kosten bij de groenvoorzieningen waren hoger dan begroot. In 2024 is het areaal geinspecteerd en volledig verwerkt in het nieuwe beheersysteem. Hieruit kwam naar voren dat het areaal veel groter was dan we wisten. Diemen beheert bijvoorbeeld 14.500 bomen: ruim 3.000 meer dan gedacht. Dit bleek ook te gelden voor de hagen. Dat verklaart waarom er te weinig was begroot. Daarnaast zijn er verschillende werkzaamheden opgepakt die bij team Wijkbeheer bleven liggen. Buiten dat bleken er ook verschillende werkzaamheden in de afgelopen jaren niet uitgevoerd te zijn ondanks duidelijke afspraken hierover. Deze werkzaamheden zijn in verband met de aansprakelijkheid spoedig opgepakt, maar waren duurder dan verwacht. | -151 |
'Klimaatbeleid | Bij klimaatbeleid zijn de kosten lager dan begroot. Dit komt doordat de gemeente vanuit het Rijk SPUKs heeft ontvangen voor de energietransitie. De inzet over 2024 was erop gericht om deze SPUKs gelden tijdig uit te putten. Deze SPUKs zijn afgelopen kabinetsperiode in gang gezet en lopen komende jaar/jaren af zonder dat er opvolgende regelingen zijn aangekondigd. | 360 |
Samen besturen | ||
Voor en met Diemen | Voor het programma "Voor en met Diemen" was in 2024 € 205.000 beschikbaar. Dit budget is ingezet voor een projectleider dienstverlening, klantcontacttrainingen en trainingen "Begrijpelijke taal".Op basis van een toegankelijkheidsaudit is onze website verbeterd, meer beeld en minder tekst, en een verbeterde zoekmachine. Tevens is er gestart met een kennisbank voor het klantcontactcentrum.Totaal is een bedrag aan € 145.000 uitgegeven. Er resteert een budget van € 65.000. | 65 |
Voorbereiding Diemen 800 jaar | In de tweede helft van het jaar is de projectleider Diemen 800 aangesteld. Daarna is zij aan de gang gegaan met de voorbereiding van het oprichten van een Stichting Diemen 800 en de werving van bestuursleden. Ook is er opdracht gegeven voor een huisstijl en logo. Het budget voor 2024 is niet volledig ingezet. Van de toegekende € 95.000 voor 2024 resteert een budget van € 66.000. | 66 |
Samenlevingsopbouw Holland Park | Een nieuwe planfase is in aantocht: sociale samenhang ontwikkelen. Er is uitgezocht welke behoefte hieromtrent bij bewoners/gebruikers/instanties bestaat, welke initiatieven er inmiddels zijn ontstaan en hoe dat aan elkaar kan worden "verknoopt". Op basis van deze gegevens gaan we beleid hiervoor maken en stellen een concreet programma op voor de beoogde samenhang in deze wijk. Het budget dat in 2024 hiervoor beschikbaar is gesteld, wordt in 2025 besteed. Daarom stellen we voor om dit budget (€ 40.000) over te hevelen naar 2025 | 40 |
Bedrijfsvoeringskosten (doorberekening overhead) | De overheadkosten bedragen een percentage (80) van de personeelskosten (salaris en inhuur). Door de hogere personeelskosten zijn de overheadkosten hoger. Het saldo van de werkelijke overheadkosten en de doorbelaste overheadkosten verantwoorden we op het programma Samen besturen. | -98 |
Financiën | ||
Toeristenbelasting | De opbrengst toeristenbelasting blijft achter bij de raming. Oorzaak hiervan is dat een deel van de hotelbedden is ingezet voor de opvang van vluchtelingen en ontheemden. | -149 |
Algemene Uitkering | Een positief verschil van € 654.000 wordt veroorzaakt door de Decembercirculaire. Er was geen bestuurlijk moment meer om de effecten van de Decembercirculaire te verwerken in de begroting 2024.De effecten uit de Decembercirculaire hebben vooral betrekking op het actualiseren/ aanpassen van de maatstaven. Daarnaast hebben we €160.000 extra gelden voor specifieke doelen ontvangen. Deze budgetten zijn ook gereserveerd voor deze doelen. | 528 |
Renteopbrengsten | Bij het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) staat geld gereserveerd voor starters- en duurzaamheidsleningen. Over de niet ingezette gelden ontvangen we rente. In 2024 bedroeg dit € 215.000. Dat is € 120.000 meer dan we hadden begroot. | 120 |
Overige verschillen | ||
Overige verschillen | -3 | |
Rekeningsaldo 2024 | 4.089 | |